Ik weet niet of de topicstarter inmiddels begonnen is hiermee of toch wat is afgeschrokken van het idee, maar mocht deze of anderen hier nog interesse in hebben: ik denk dat het prima kan, en ik ben met iets soortgelijks bezig, en dan zelfs in de constructievloer. Frezen in hout kan met een eenvoudige bovenfrees en door direct in de houten afwerkvloer of zelfs in de constructievloer te frezen verlies je geen opbouwhoogte, wat vaak een groot voordeel is. Het wordt niet veel gedaan, geen idee waarom, maar vandaar hier een wat langer bericht met wat bevindingen en ideeën. Reacties zijn natuurlijk welkom.
Frezen in de gebruiksvloer
Ik lees dat de topicstarter graag wilt frezen in de
gebruiksvloer (afwerkvloer) en dan is stevigheid eigenlijk al helemaal geen probleem, evenals een houten vloer op een bestaande betonnen constructievloer, omdat er geen overspanning gevraagd wordt van het materiaal. Ik ben geen constructeur, maar met een houten vloer van 22 mm dik die nog geeneens de constructievoer is moet het zeker kunnen.
Frezen in de constructievloer
Voor het maken van sleuven in een
constructievloer daarentegen (de vloer die direct op draagbalken overspannen ligt) is stevigheid natuurlijk des te belangrijker. Frees je bijvoorbeeld een 15 mm sleuf in een plank van 20 mm dikte dan houd je met 5 mm tamelijk weinig dikte over. Of dit dik genoeg is ligt aan het gebruik van de vloer. Ik denk dat het zou kunnen bij normaal gebruik, zeker als er een stevige plankenvloer overheen komt te liggen die de krachten verspreidt.
Als het (zoals meestal) om een draagbalkconstructie gaat onder de vloer, dan zal het het beste zijn om
haaks op de draagbalken te frezen, niet parallel. Als je een sleuf freest parallel aan de draagbalken die de vloer ondersteunen, dan verzwak je mogelijk de vloer langs een lijn die volledig tussen de draagbalken in ligt. Wil je een slakkenhuispatroon leggen dan heb je geen keus uiteraard, maar als je twijfelt aan de stevigheid dan zou je het beste haaks kunnen frezen.
Warmtegeleiding van hout
In het geval van de topicstarter is het inderdaad van groot belang wat de warmtegeleiding van de vloer is als je in hout vloerverwarming gaat aanbrengen. Een vloerverwarmingsinstallatie in een cementdekvloer heeft een warmtegeleidingscoëfficiënt van ca. 1 W / (mK). Bij een gipsplaten vloer, wat ook dikwijls voorkomt i.c.m. vloerverwarming, is dit 0,25 - 0,40 W / (mK), al aanzienlijk minder dus. Hout heeft een warmtegeleidingscoëfficiënt van ca. 0,15 W/ (mK), afhankelijk van de soort. Nog eens de helft daarvan dus.
Bron: https://www.joostdevree.nl/shtmls/warmtegeleidingscoefficient.shtml
Het is een beetje lastig om hiermee precies uit te rekenen wat de afgifteverschillen worden tussen de vloeren, omdat het materiaal niet het enige is wat bijdraagt aan de warmteafgifte. Bij frezen in een houten vloer leg je immers net als (soms) bij gipsvezelplaat de buizen direct aan de oppervlakte van de ondervloervloer. Een houten vloer aan de onderkant verwarmen kan bijvoorbeeld ook, maar dan is natuurlijk de afgifte een heel stuk minder. En bij cementdekvloeren ligt er ook nog een laagje cement op, maar cement is natuurlijk veel beter geleidend dan hout en het omsluit de buis volledig.
Het rekenen met de warmtegeleidingscoëfficiënt zou in ieder geval een ingewikkeld model moeten worden met specificaties van alle contactoppervlakken, diktes en temperaturen, de grootte van het contactoppervlak van de buizen met de ondervloer of de afwerkvloer, isolatie (zie ook onder), de diepte, positie, patroon, precieze ligging e.d. van de buizen en nog veel meer. Maar bedenk wel dat de warmtegeleidingscoëfficiënt eenvoudigweg proportioneel is aan de dikte en grootte van het contactoppervlak (wet van Fourier). Daarom geeft de warmtegeleidingscoëfficiënt wel een idee dat hout in ieder geval zeker niet ideaal is qua warmtegeleiding.
Vuistregel: R-waarde van gebruiksvloer
Waar we wel naar kunnen kijken is de vuistregel die je her en der tegenkomt dat de warmteweerstand van de afwerkvloer (gebruiksvloer) bij vloerverwarming niet hoger mag zijn dan 0,14 m^2 / W (R-waarde). Een houten plank van 21 mm dik en een warmtegeleidingscoëfficiënt van 0,15 W / (mK) geeft een R-waarde van 0,021 m / (0,15 W/(mK)) = 0,14 m^2 K / W. Je zit dan dus op het randje als je onder zo'n 21 mm houten plaat je vloerverwarming hebt. Zou je zo'n houten laag als constructievloer hebben dan wil je waarschijnlijk dus niet
onder die vloer je vloerverwarming hebben en dan daarbovenop nog de afwerkvloer. Zoiets als het volgende plaatje is dus mogelijk geen goed idee als de vloer erg dik is; bij twee cm zit je ongeveer al aan de maximale warmtegeleidingscoëfficiënt en dat is dan nog zonder gebruiksvloer.
Dit is natuurlijk maar een heel grove vuistregel. De afgifte wordt ook beïnvloed door de isolatie onder je vloer (is die er te weinig dan loopt de temperatuur van de vloer niet hoog genoeg op door te veel verlies naar elders). Zou je heel goede isolatie hebben dan maakt het minder uit hoe hoge warmtegeleidingscoëfficiënt je hebt of hoe dik je vloer is, de warmte komt er toch wel (al kan het even duren). Daarnaast wordt de afgifte zoals hierboven vermeld natuurlijk ook beïnvloed door de warmtegeleidingscoëfficiënt van de gebruiksvloer en van de ondervloer, en alles wat eerder genoemd is.
Echter, als je gewoon dun laminaat o.i.d. wilt leggen op je vloerverwarming dan zit je ruim onder die 0,14. Maar dan moet je dus wel echt direct onder dat laminaat je vloerverwarming hebben liggen. Direct frezen in de ondervloer/constructievloer is dan qua afgifte het beste zoals we hier van plan zijn.
Verbeteren van de warmtegeleiding: aluminium
Bij cement en bij gipsvezelplaat is het zo dat de buizen (die bovendien vrij dicht tegen het oppervlak van de ondervloer/constructievloer liggen) gemakkelijker opwarmen met een warmtegeleidingscoëfficiënt van zo'n 1 en 0,3 respectievelijk. Hout doet het ook niet slecht in vergelijking met piepschuim bijvoorbeeld, maar met 0,15 W / (mK) laat het toch wat te wensen over. Een oplossing is dan om
omegaprofielen te gebruiken van aluminium. Hiermee wordt de warmte naar de bovenkant van de ondervloer/constructievloer geleid. Bij houten vloeren die dus niet zo goed geleiden is dit een uitkomst: zonder de profielen dringt de warmte moeilijk door in het hout en blijft erg lokaal rond de buis "hangen".
Het is jammer dat deze profielen niet verkrijgbaar lijken te zijn in kleine diameters. Er is alleen een product op de markt in de losse verkoop voor 14 mm buis, voor zover ik kon vinden, met dus een sleuf/freesdiameter van nog iets dikker. Wat je zou kunnen doen is gewoon aluminiumfolie gebruiken, maar dan wel in een aantal lagen. Gewoon het huishoudelijke spul is daar prima geschikt voor en de kosten zijn zeer laag. Leg gewoon bovenop je sleuf een aantal stroken aluminiumfolie en druk de buis dan met strook en al in de gleuf. Test even een aantal keren hoeveel aluminiumlagen nodig zijn. Dit is potentieel nog beter dan omegaprofielen, aangezien je dan de stroken precies goed kunt laten aansluiten op de buis. Uiteraard moet het niet helemaal klem zitten, maar wel een beetje. De randen van de stroken folie kun je vasttapen met aluminiumtape en ook de buizen zelf over de hele lengte. Bovenop de buis doe je ook nog stroken tape en folie. Ziezo, je eigengemaakte omegaprofiel. Let wel op, want door de verschillende laagjes is het wel wat kwetsbaar. Wees dus voorzichtig met het leggen van je afwerkvloer daar bovenop.
Buisdiameter
Wil je gaan frezen in je houten vloer, neem dan een zo klein mogelijke diameter. Het beste lijkt me 12 mm of zelfs 10 mm: minder freeswerk en minder kans op verzwakking van je vloer of onnodige extra geluidsoverlast. Het enige nadeel is dat je met zulke dunne buizen wel veel groepen moet aanleggen om tot een toelaatbare leidingweerstand te komen. Reken op twee maal zo veel als normaal. Echter, als je twee groepen ongeveer even lang maakt kun je ze op de verdeler splitsen en heb je dus niet zo'n dure verdeler nodig met extra veel groepen.
Kant-en-klare droogbouw met voorgefreesde piepschuim
@Marcn.88: Er zijn inderdaad ook kant-en-klare droogbouwsystemen waarbij je platen piepschuim (EPS o.i.d.) met voorgefreesde gleuven in een laag piepschuim neerlegt. Daar doe je dan die omegaprofielen in en daarin de buis. Voor wat je krijgt is zo'n systeem vrij duur en je kunt dan net zo goed EPS-isolatieplaten nemen en zelf gaan frezen, met als voordeel dat je precies de patronen kunt frezen die optimaal zijn, waaronder slakkenhuispatronen. Zie bijvoorbeeld dit filmpje:
Ik ben niet zo'n voorstander van piepschuim voor vloeren. En zeker niet op houten vloeren die al erg licht van gewicht zijn. De geluidsoverlast in de vorm van loopgeluiden in de ruimte zelf maar vooral ook contactgeluid in de belendende ruimten wordt er niet beter op met zulk licht materiaal. Daarnaast komt het de reeds lichte constructie niet ten goede. Sleuven frezen in gipsvezelplaat is dan een stuk beter; het zorgt voor extra stevigheid en beter loopcomfort. Of natuurlijk rechtstreeks in de houten vloer frezen.
Watertemperatuur bij houten vloeren
Een laatste woord van waarschuwing: let wel op dat je niet te hoge temperaturen door je houten vloer heen laat lopen, zeker als het massief hout is. Hout werkt, en door grote temperatuurverschillen kan het gaan schuiven met gekraak e.d. tot gevolg of erger. Zorg in ieder geval dat je eerst alle planken goed vastmaakt voor zover dat nog niet het geval is.
