Probleem met wisselschakeling

[Ceejee1966]

Vandaag tegen een raar probleem met een wisselschakeling aangelopen. Het gaat om een lamp op de 1e etage die zowel door een schakelaar op de begane grond als door een schakelaar op de 1e verdieping wordt bediend. Op de schakelaar op de begane grond zitten 3 zwarte schakeldraden aangesloten op 3 contactpunten. Op de schakelaar op de 1e verdieping zitten 2 zwarte schakeldraden en 1 bruine voedingsdraad aangesloten. Ook op 3 afzonderlijke contactpunten. De opdrachtgever wilde de schakeling weer correct werkend hebben en volgens hem moesten er 2 draden bij de begane grond schakelaar omgewisseld worden. Dat heb ik gedaan maar dat gaf niet het gewenste resultaat. Ik heb vervolgens alle combinaties van draden/contactpunten uitgeprobeerd maar ik kom er niet uit. Het gaat overigens om ouderwetse draaischakelaars. Volgens opdrachtgever heeft het ooit correct gewerkt. Er blijft echter steeds 1 stand van de schakelaars waarbij de lamp aan staat en je hem met de andere schakelaar niet uit kunt zetten. Bij 2 andere standen kan dat wel maar het zou volgens mij altijd moeten kunnen. Blijkbaar doe ik iets niet goed. Wie kan mij hiermee helpen?

 

[Ronny]

Hotel/wissel/kruisschakeling
Draden hebben geen kleuren

 

[Cable mate]

We zullen bij de schakelaar op de 1e verdieping beginnen.
Hier vind jij volgens mij één bruine ader en twee st. zwart.
Neem nu de schakelaar die hier gemonteerd zit. Deze zal (als het een wisselschakelaar betreft) één P-contact en twee wisselcontacten moeten hebben. Het P-contact is doorgaans afwijkend van de andere twee contacten.
Hij kan voorzien zijn van een letter "L" of "P" , of zelfs een ander donkerder gekleurd schroefcontact als het een wat oudere schakelaar betreft.

De bruine draad wordt op de "P" aangesloten.
De overige zwarte draden worden op de andere twee contacten aangesloten.

Nu zit de schakelaar boven goed.

De twee zwarte aders zouden direct en ononderbroken naar de schakelaar beneden moeten lopen. Omdat je beneden drie zwarte draden hebt weet je niet welke twee direct van boven komen. Dit kun je simpelweg achterhalen door alle drie de zwarte draden bij elkaar in een lasklem te stoppen. (het licht zou nu aan moeten gaan) Als je draad voor draad nu lostrekt, heb je de draad nodig waarbij de lamp aanblijft als deze los is.
Dit is dan éénzelfde zwarte als boven (welke maakt niet uit)

Zet nu de schakelaar boven in de andere stand en verbind de draden beneden opnieuw alle drie. Trek nu weer de bedrading één voor één los en zorg dat je weer de draad los hebt terwijl de lamp blijft branden.

Nu heb je de twee "wisseldraden"te pakken. Deze moeten zoals boven op de "wisselcontacten" worden aangesloten. De overgebleven draad loopt direct naar de betreffende lamp en wordt net als boven, op het "P-contact" aangesloten.

Een wat omslachtige manier die zonder meetinstrumenten kan worden uitgevoerd.
(Tip: werk wel spanningloos, voorkomt een hoop ellende)

Veel succes!

 

[Ceejee1966]

Hoi Cablemate, allereerst bedankt voor je beschrijving. Vandaag heb ik alles stapsgewijs uitgevoerd. Met de draden ben ik er uit gekomen. Ik weet nu welke 2 draden de wisseldraden zijn en deze volgens je beschrijving aangesloten maar het werkt nog steeds niet goed. Kan het zijn dat het aan het type schakelaar ligt? Het zijn heel oude bakelieten draaischakelaars. Is de werking hiervan anders? Of zie ik nog iets anders over het hoofd?

Alvast bedankt voor het meedenken!

 

[Tom345]

Heb je geen doorgangstester, om te meten of de schakelaars het nog doen en waar welk contact voor goed is? Kun je eventueel improviseren met een batterij, een fietslamp en wat draden.

 

[Ceejee1966]

Beste Tom345, nee daar heb ik geen ervaring mee. Kun je kort uitleggen hoe ik dat met de batterij, fietslamp en draden moet doen?

 

[Tom345]

Je hebt nodig een fietslamp voor aansluiting op een Dynamo (dus niet eentje met ingebouwd batterijvak) verder een batterij van 4,5 V en twee draden.
Van beide einden van beide draden een flink stukje afstrippen. Met de ene draad verbind je de schroefaansluiting van de lamp met de ene pool van de batterij. De andere pool moet worden verbonden met het oog, waarmee je de lamp aan de fiets vastzet. Nu moet de lamp gaan branden.

Als je nu een van de draden doorknipt en aan de snijvlakken weer afstript, dan kun je hiermee de doorgang meten.

Als je nu je bakelitschakelaar in verschillende standen doormeet, kun je uitzoeken welke contact overeenkomt met COM in de onderstaande tekening en of de schakelaar überhaupt nog goed werkt.

 

[Ceejee1966]

OK bedankt, ik ga dat proberen. Waar staan NO, NC en COM voor?

 

[Tom345]

NO staat voor "normally open",NC voor "normally closed" en kom denk ik voor "common". Waar laat je niet in verwarring brengen door die namen.

Belangrijk is het verschil tussen enerzijds de COM aansluiting en anderzijds de NO en NC aansluitingen. De twee draden die van de ene schakelaar naar de andere lopen moeten worden aangesloten aan NO en NC en de derde draad in de doos moet aan COM.