Dimmen halogeenspotjes (nog maar weer eens)

[Mabelis]

Ik heb een aantal halogeenspotjes (12V) die ik wil kunnen dimmen. Dit onderwerp komt regelmatig terug op dit forum, maar na veel lezen kom ik er toch nog niet echt uit; er staan veel antwooren in de trant van "niet alle typen zijn even goed dimbaar" en dan weet ik dus nog steeds niet echt waar ik mee bezig ben.
Ik heb al een paar combinaties van dimmer en voeding geprobeerd, met sterk wisselend succes. Voor ik in het wilde weg spullen ga kopen zou ik zo graag weten hoe het nu eigenlijk zit. Ik heb daarover een reeks vragen:
1. Een 220V dimmer die ik probeerde zorgt, als hij vol, of bijna vol, aan staat, voor flikkerend licht. Hoe komt dat?
2. Bij sommige dimmers lees ik "deze dimmer werkt met fase-aansnijding". Maar werken niet alle huis-tuin-en-keuken dimmers met fase-aansnijding?
3. Bij sommige dimmers staat "geschikt voor het dimmen van halogeenspotjes". Wat is 'speciaal' aan deze dimmers?
4. Bij zo'n speciale dimmer staat ook "slechts één voeding aansluiten!". Waarom is dat? Is 1 grote niet hetzelfde als 2 kleintjes?
5. Als voeding kun je een ouderwetse (zware) transformator inzetten, of een schakelende voeding. Is een van beide typen beter geschikt i.c.m. een dimmer?
6. Op dit forum noemde iemand een derde type: de 'tronic trafo'. Weet iemand wat dat is? Ik kan hem wel vinden (van Jung, Gira) maar ik kan niet uitmaken in hoeverre dat apparaat nou anders werkt dan een 'gewone' schakelende voeding. Ik kom hier ook termen tegen als "gewikkelde trafo" (zijn niet álle trafo's gewikkeld?) en "elektronische trafo", maar een uitleg van die termen ontbreekt.
7. Zijn er nog andere factoren die het succes bepalen? (Bijv. verhouding tussen max. vermogen en opgenomen vermogen o.i.d.)

De hamvraag is natuurlijk welke combinatie goed werkt en, vooral ook, waarom dan. Ik hoop van harte dat iemand een of meer van deze prangende vragen kan beantwoorden.

 

[The headhunter]

1 waarschijnljk is de combi tussen dimmer en tfafo niet juist

2 Nee, je hebt ook fase afsnijding dimmers, veel duurder maar ze zijn er wel.

3 Er zit in deze dimmers een filter welke ervoor zorgt dat deze goed werken met gewikkelde trafo's,

4 dat heeft te maken met faseverschuivingen in de stroom en de refelectie die dat geeft in de leidingen, de filter werkt dan niet juist en de verlichting gaat knipperen of de trafo's gaan brommen

5 een gewikkelde trafo is met een L type dimmer altijd dimbaar, een elektonische alleen als dat erop vermeld staat meestal staat dan ook het type dimmer aangegeven.

6 een tronic trafo is een elektronische trafo. deze werken idd met een schakelende voeding, en daar hoeft geen gewikkelde trafo in te zitten.

Een elektronische trafo is een schakelende voeding compact en licht omdat er weinig koper en ijzer in zit

een gewikkelde trafo is zwaar, veel koper en ijzer.

7

Op een dimmer staat een toepassingsgebied aangeduid met R,L,C.

Staat er een R dan is deze geschikt voor alle ohmse lasten(gloeilampen) zonder trafo.

staat Er een L dan is de dimmer geschikt voor inductieve lasten.Dit zijn gewikkelde trafo's.

Staat er een C dan zijn ze geschikt voor capacitieve lasten.Dit zijn elektronische trafo's

Vaak kunnen dimmers verschillende combinaties dimmen R,C of R,L of R,L,C.

Gewikkelde trafo's zijn dimbaar met een L dimmer.

De elektronische trafo's kunnen afhankelijk van de aanduiding R,L,C gedimd worden. op de dimmer moet vermeld staan welke dimmer deze dan nodig heeft een R of een L of een C dimmer.

 

[Mabelis]

@The Headhunter: dank voor de uitgebreide uitleg; hier heb ik enorm veel aan. Nog wat reacties:

1. Jawel, dat de combi niet goed is zit erin :-)

2. Fase-afsnijding? Had er nog nooit van gehoord, maar weet inmiddels beter - bedankt!

3. Wat is dat dan voor filter? Is het misschien zo'n 'afvlak'-filter als ook in voedingen voor elektronische apparaten zit? Of iets anders?

4. Fase-verschuiving en reflecties in de leidingen... hmmm, ja daar kan ik wel wat mee. Dat laatste is toch net zoiets als de dreun die je waterleiding kan oplopen als je in één klap een (elektrisch bediende) kraan dicht zet? Krijg je dus ook door de steile aan-uitschakelingen van een dimmer; dat begrijp ik wel zo'n beetje. Nou, ik ben blij dat ik de vriend die me hier gister over belde heb aangeraden om toch maar wél de aanwijzing van de fabrikant van zijn 200W dimmer op te volgen en niet twee voedingen van 100W aan te sluiten maar liever één (schakelende) voeding van 200W te kopen. Dat zou toch moeten werken?

5. en 6. Dit begrijp ik niet zo goed. Mijn kennis reikt niet veel verder dan bijv. beschreven staat in het wikipedia artikel 'Voeding (elektronisch)'. Daaruit maak ik op dat álle typen werken met een transformator om naar een lagere spanning te komen. Het verschil zit hem, zo lees ik het tenminste, in de frequentie: direct 50Hz van het lichtnet ('conventioneel') ófwel een elektronisch opgewekte hoogfrequente spanning (elektronisch'). In dat laatste geval kan de eigenlijke 'trafo' veel kleiner en lichter zijn en werkt ook efficiënter, maar het blijft een ding dat 'gewikkeld' is, toch? Of zie ik dat verkeerd? (Ik begrijp dat het woord 'trafo' vaak gebruikt wordt voor het héle apparaat, ook als de helft uit andere elektronica bestaat.)

7. Je uitleg over R, L en C is onmisbaar; hartelijk dank! Maar ik ben zo iemand die graag het naadje van de kous weet: hoe staan die DRIE letters nu in verband met de TWEE soorten dimmers die je noemde? Speelt naast fase aan- of af-snijding nog iets anders een rol? (filter?)

Op een ander forum vond ik deze thread: https://www.new-line.nl/forum/read/?t=5319&p=2 ICADT maakt daar een onderscheid dat ik nu inmiddels kan volgen: twee typen dimmers (fase-aansnijding, fase-afsnijding) en twee typen voeding (conventioneel en elektronisch, oftewel 'schakelend'). Maar er staat niets over 'filters', noch over de letters R, L en C. Hij komt ook tot net iets andere uitspraken dan jij; zegt bijv: "elektronische trafo's kunnen op beide typen dimmers".

Lastig is ook dat de meeste leveranciers die letter-code niet hanteren; er staat dan iets bij als 'geschikt voor het dimmen van halogeen-spotjes', maar niets over de voeding van die spotjes. En ook omgekeerd: bij een 'elektronische' voeding staat: "Kan gedimd worden met een gewone dimmer." Ik begrijp dan weer niet waar het aan ligt dat die voeding wél met een 'gewone dimmer' (ik neem aan: fase-aansnijding) kan werken, maar andere 'schakelende' voedingen dus kennelijk niet. Waaróm niet, dan?

Ik hoop dat je nog wat méér van je kennis wilt delen, Headhunter. Maar intussen: zie ik het goed dat de combinatie van dimmer met fase-AFsnijding en een schakelende voeding altijd succes oplevert?
Dan kan ik nu, ook al weet ik het naadje van de kous nog niet, toch wat zaken gaan bestellen om mijn 35 spotjes met afstandsbediening dimbaar te maken... :-) Veel dank!

 

[The headhunter]

3 dat filter heet een snubber.

4 je vergelijk met waterslag is idd wel passend

5&6 Transformeren betekend niets anders dan omvormen, dat kan een hogere of een lagere spanning zijn.

Ook is het beslist niet nodig om hier een gewikkelde transformator te gebruiken, zoek maar eens op Buck of Boost inverters, daar zit geen trafo in.Moet je echter naar een SELF keten dan is voor de scheiding van het lichtnet altijd een form van een gewikkelde trafo nodig.

Het elektronische van de trafo slaat idd op de aansturing .


Een gewone dimmer is een R dimmer, de elektronica van de elektronische trafo is dan zo gemaakt dat deze geschikt is voor het Fase aansnijden.

Het is mijn inziens helemaal niet interessant om te weten waarom een fabrikant ervoor kiest om een omvormer te maken die alleen met type X gedimd kan worden behalve dat dat zo is.

Fase afsnijding is vaak geschikt voor elektronische trafo's mits.......de elektronische trafo dat ondersteunt.

Het is heel simpel:

neem je lichtbron, zoek daar een dimbare trafo bij, kijk wat die trafo aan eisen heeft om gedimd te worden en kies daarop een dimmer.

Snap je het dan nog niet pak dan een R,L,C dimmer met last herkenning dat gaat altijd goed.

 

[Ribruijn]

Wauw! Waarom deze niet sticky maken?