Advies leidingontwerp renovatiehuis

[Uphillrunner]

Ha Klusidee'ers,

Na hier gaandeweg al heel wat informatie gevonden te hebben (waarvoor bedankt!), nu toch m'n eigen topic.

Korte intro: Thijs, 33, huis gekocht in Utrecht uit ~1960 (bouwstijl 'Groningen moet leeg'), ben 2de eigenaar, oude eigenaren hebben er in de afgelopen 60 jaar weinig structureel aan verbeterd. Ik heb eigenlijk alles eruit gehaald en ben het nu met moderne technieken aan het opbouwen. Ik ben niet onhandig, maar doe alles voor de eerste keer. Werk netjes en wil vooral dat het huis er straks niet uit ziet alsof het is opgeknapt door een 'hobbyist'.

Nu komt ook het waterleidingwerk aan de beurt, hiervoor heb ik het een en ander uitgedacht (zie bijlagen), maar ik blijf met wat laatste vragen zitten.

Het geheel wordt uitgevoerd met perskoppelingen en leidingen van 'de blauwe U', geperst met een elektrische perstang. Nieuwe CV-ketel (Opentherm CW4, 13l/min @ 40gr), 'ondersteund' door een buffervat (zonneboiler en cv-houtkachel). Er zijn volgens mij geen 'exotische' eisen; 'kleine' regendouche, dubbele wastafel, maar beetje 'invloed' tussen wastafels en douche is geen probleem. Gelijktijdig gebruik van beide buitenkranen verwacht ik niet.

Concrete vragen:
- Mis ik in de bijgevoegde tekeningen iets / zie ik iets totaal over het hoofd?

- Ik heb de andere 'leidingontwerp'-topics flink doorgespit en kwam daar ook de 'normen' tegen. Die heb ik waar mogelijk doorgevoerd (bijv. keerkleppen buitenkraan, toilet-kraantje met doorloopmuurplaat). Hoe kritisch komt dit bij bijv. de wastafels, wasmachine of keukenkraan (veelgebruikte waterpunten)?
Ik zou daar namelijk graag met een T-stuk vanaf de 'hoofdleiding' max. 50 cm naar de kraanaansluitingen gaan vanwege doorstroomweerstand (scheelt veel bochten). Gezien het frequente gebruik van deze kranen lijkt me dat geen groot gevaar voor 'dood' water, maar lijkt niet helemaal volgens 'norm'.

- Ik twijfel een beetje over de leidingdiameters voor het warmwatergedeelte.
Alles Upo16, naar de keukenkraan Upo20 daarna Upo16, tot wastafelkranen Upo20 naar douche met Upo16 of alles Upo20.
Leidinglengtes:
CV - Keukenkraan ~4m
Keukenkraan - 1e Wastafelkraan ~5m
2e Wastafelkraan - Douche ~3m

- Zelfde verhaal voor koudwaterleidingen (alhoewel me dat met 'opwarm'/'doorstroom'tijden minder kritisch lijkt).
Upo20 van hoofdaansluiting tot wastafelkraan, daarna Upo16?

- Wat betreft het 'verdeler'-gedeelte net achter de hoofdaansluiting (in kruipruimte). Ik wilde hiervoor een 'Uponor sanitair verdeler x-groeps' gebruiken, maar dat is ingegeven door 'logisch' denken. Is een opzet zoals dit sowieso gebruikelijk en zijn hier standaard oplossingen voor?

Alvast bedankt!

 

[ABCDE]

Nou, modern... houtkachel is van halverwege de vorige eeuw en zo'n beetje de smerigste manier om je verwarming te regelen. Zonne collector is in Nederland helemaal niet zinnig. Beter meer PV en dan een warmtepomp. Og meer PV en alsnog een CV ketel; kan het buffervat er ook direct tussenuit. Kassa

Als je 20 voor warm gaat gebruiken.. gooi je bij tappen veel water weg. Voor de keuken is een apart boilertje (Q...) veel fijner; direct warm water, geen invloed op douche debiet en geen tapdrempel.

Weet je de waterdruk bij de meter?

 

[Uphillrunner]

@ ABCDE, de houtkachel is niet de 'hoofdverwarming' en veel van de andere installaties staan niet op deze tekeningen. (8kWp O-W PV, balans-vent-met-WTW met verdiepingafhankelijke sturing, Low-H2o convectoren op lage-temp met ruimteafh. sturing (Tado), isolatie maximaal binnen mogelijkheden huis). Volledig warmtepomp-voorbereid, maar op dit moment is het erg lastig een warmtepomp te dimensioneren (geen goed idee van m'n warmtevraag(-ontwikkeling)), dus vooralsnog een CV-ketel. Maar goed, alle gedachten hierover gaan tamelijk off-topic.

Quooker (liever dat dan een close-in boiler), heb ik wel overwogen, maar lijkt bij mijn warmwaterverbruik niet zinnig. Warmwatergebruik in de keuken is eigenlijk enkel bij een handafwasje of emmer sop, dan is de aanloop niet zo hinderlijk. Daarnaast is de afstand CV->keuken erg kort. M'n ervaringen met close-in boilers zijn ook niet geweldig, moet ik zeggen (lauw water, hoog e-verbruik).

Waterdruk bij de meter weet ik niet, anders dan meten (wat een hoop geschroef kost), kan ik dat ook opvragen bij m'n waterleverancier? Nooit drukproblemen gehad trouwens, en de hoofdleiding is tamelijk 'dik' (lijkt 1"" (als in, 25 mm) Tyleen oid?), meter heeft 3/4" aansluiting.

 

[Uphillrunner]

- Ik twijfel een beetje over de leidingdiameters voor het warmwatergedeelte.
Alles Upo16, naar de keukenkraan Upo20 daarna Upo16, tot wastafelkranen Upo20 naar douche met Upo16 of alles Upo20.
Leidinglengtes:
CV - Keukenkraan ~4m
Keukenkraan - 1e Wastafelkraan ~5m
2e Wastafelkraan - Douche ~3m

Ik ben hier nog even op verder aan het zoeken geweest:
CV-ketel: max. 7,5 ltr/min @60gr.
Afgaande op een max. doorvoer van 14ltr/min voor Upo16 zou een Upo16 toch altijd voldoende zijn?
Waar is die vuistregel eigenlijk op gebaseerd? Zou dat niet ook van waterdruk, drukverlies (dus lengte) afhankelijk moeten zijn?

Wat betreft regendouchedebiet:
Leidinginhoud (12m) Upo16 = 1,3ltr / Upo20 = 2.2ltr
Wachttijd (12m) Upo16 = 18 sec / Upo20 = 29 sec
Max. debiet regendouche (warmwater 60gr (7,5ltr/min), koudwater 10gr, douchewater 40gr) = 12,5 ltr/min
Dat lijkt voldoende voor een kleine regendouche? (G**** schermt met min. 7ltr/min of doorstroombegrenzers van 9,5ltr/min)

 

[ABCDE]

Koud naar ketel groot om drukverlies te minimaliseren... warm vanaf de ketel zo klein mogelijk om verlies aan water en temperatuur te minimaliseren.

Het is niet alleen wachttijd en de liters die je vooraf weggooit en achteraf afkoelt in de leiding. De tijd dat het water onderweg is in de dikke leiding is langer... en verliest meer warmte onderweg.

Daarom ook zie je 15mm koper de ketel in en 12 er uit.

Let wel... met kunststof zijn de koppelingen veel nauwer qua doorlaat. Wanddikte is ook groter, dus 16mm kunststof~=14 mm koper. Nu is 14mm koper niet meer gangbaar, masr het gaat om het principe

 

[Jackd]

De cv zit vlak bij de keuken, een close-in-boiler gaat dan niet snel winst opleveren.
Ik heb trouwens goeie ervaring met een nieuwe close in boiler bij familie, waar vaak warm water werd gepakt, dus veel warm water verspilling met wachten op water. Zeker dat er daar ook financiële winst is en de temperatuur staat net boven de veilige legionella grens, dus kan nog een stuk hoger.
Helemaal nu met extra vaak handen wassen, maar bij jou zou ik het ook niet doen.

Wat wel een opties is als alles open ligt:
Een wtw voor het douche water, die verdien je snel terug.
Dat heeft ook weer invloed op de hoeveelheid warm water dat naar de douche moet.

 

[ABCDE]

Klopt, met ketel dichtbij is een boilertje minder interessant. Dat vaker handen wassen... tja, ik was mn handen helemaal niet vaker, maar vond altijd al dat sommige mensen het te weinig deden...

Ik zou alsnog wel een loze leiding voorzien voor later alsnog boiler of Quooker. Zeker gezien de toekomst warmtepomp+ buffervat is... waar je geen water van 60 graden uit krijgt.

 

[Jackd]

Waarom een loze leiding? Er komt ook koud water in de keuken, meer is niet nodig.
Of bedoel je voor elektra? Ja, dat is zeker handig, ook eventueel voor iets anders. (niet nodig als er een kruipruimte is)

 

[ABCDE]

Ja

 

[Uphillrunner]

Dezelfde overweging heb ik inderdaad voor een Quooker gemaakt (Quooker of boiler, eigenlijk hetzelfde). Vooralsnog verwacht ik de komende jaren met één, max twee personen in het huis te wonen, en is het warmwatergebruik van de keukenkraan minimaal. Dus viel de balans uit naar 'niet doen'.
Dat verhaal zou inderdaad veranderen als ik in huis met 4 personen zou wonen, maar kennelijk dus ook met een warmtepomp. Die extra loze leiding voor elektra is een goede, dat is een extra klusje van niets.

Wat betreft die warmtepomp en het leveren van 40gr sanitair water, zou dat niet weer een argument zijn om toch een Upo20 voor warm (40gr) water te gebruiken?

 

[Uphillrunner]

Zo'n douchte-WTW, ik heb daar eerder wel eens met een half oog naar gekeken, want vind ze wel mooi, maar bleef daar bij twee twijfels zitten.

Qua plaatsing; direct onder de douche lukt niet (dat zou een strippaal in de keuken opleveren ) dus er is tenminste een versleping van zo'n 3/4 meter nodig (in dat geval past er wel een 2,1m variant). Douchegoot WTW's gaan niet vanwege draagbalken die (dwars) in de weg zitten.

Qua leidingwerk; een 'systeem B' zoals op het onderstaande plaatje is prima te doen, maar is dat bij een warmtepomp-situatie nog zinnig?
Een 'systeem A' zou wat extra meters leidingwerk van de douche-WT naar CV opleveren (zo'n 5m), dat gecombineerd met Upo20 om druk goed te houden, duurt het dan niet lang voordat het 'lauwe' water bij de CV komt, voordat het gaat werken?

 

[ABCDE]

Hangt van temperatuur buffervat af. Als dat 40°C is heb je niks door uitgang van dWTW aan kraan te doen want het is dan bijna 100% warm wat hij tapt. Ofwel; dan direct naar je warmtepomp / buffervat.

Heb je gasgestookte CV met 60(+) graden tapwaterlq dan juist wel naar je douchekraan. Idealiter ook naar CV, maar alleen als de afstand klein is. Je CV rendement daalt namelijk van warmer water en je hebt extra leidingverlies wat alleen bij zeer korte lengtes gecompenseerd wordt door hoger dWTW rendement.

Als je 0,75 (of bedoel je 3 a 4?) meter moet verslepen voor je bij de wtw bent.. isoleer se afvoer. Ook fijn voor geluid.

 

[Uphillrunner]

In dit geval inderdaad 3 tot 4 meter. Wel door houten balken, en ik had vanwege geluid al flinke isolatie gepland idd.

Aangezien de CV leiding gesplitst zou moeten worden van de andere koudwaterleidingen mis ik wel wat drukverlies door koppelingen. Het zou wel betekenen dat deze leiding eerst 2,5 meter omhoog, en direct (door WTW) weer 2,5 m weer naar beneden gaat. Daarna direct naar de CV.
(Douche-koud kwam eerder van circuit koudwater op bovenverd.)