en radiator vervangen
Een radiator vervangen
Niets vervelender dan een radiator die het laat afweten. Vooral nu de winter voor de deur staat. Wie over de nodige handigheid beschikt, hoeft echter geen kou te lijden.
Radiatoren zijn er tegenwoordig in allerlei kleuren, maten en modellen. Bovendien variëren ook de aansluitmogelijkheden. Wat volgt, gaat zowel op voor tweezijdige, diagonale als parallele aansluitingen. Soms komt het warme water langs één kant van de radiator bovenaan binnen, en wordt langs een andere kant onderaan afgevoerd. Warmtetechnisch is dit de meest gunstige oplossing. Maar andere opstellingen volgen grotendeels dezelfde lijnen.
Het belangrijkste onderdeel van de verwarmingsinstallatie is de cv-ketel. In tegenstelling tot kachels, verwarmt zo'n ketel geen lucht maar water, dat via de aanvoerleidingen naar de radiatoren gepompt wordt. Het zijn de radiatoren die de warmte vervolgens aan de lucht afstaan, waarna het afgekoelde water via de afvoerleidingen terug naar de ketel stroomt.
Is een radiator aan vervanging toe, kies dan liefst een gelijkaardig model. Op die manier kunnen alle aansluitingen gewoon blijven zitten.
Aan de slag
1. Schakel eerst de verwarmingsinstallatie uit door de stekker uit het stopcontact te trekken. Wacht tot de cv-ketel voldoende is afgekoeld (< 40 °C) en zet vervolgens de kraan open van de radiator die je wil vervangen. Draai daarna ook bij andere radiatoren op dezelfde verdieping of hoger de kraan open. Maak tevens de ontluchtingsventielen los, zodat de installatie gemakkelijk lucht kan aanzuigen.
Is je radiator aan de afvoerleiding uitgerust met een voetventiel, dan is het niet nodig om de volledige verwarmingsinstallatie te laten leeglopen. Je draait in zo'n geval gewoon de radiatorkraan en het voetventiel dicht.
2. Maak het uiteinde van een vulslang vast aan de aftapkraan. Die laatste bevindt zich meestal onderaan de ketel of op een laag punt in de installatie. Draai de aftapkraan open met een steeksleutel en laat de te verwijderen radiator volledig leeglopen.
Je kunt dit controleren door de aansluiting met de afvoerleiding los te draaien en na te gaan of er nog water uitkomt.
3. Draai nu de wartelmoeren van de knelfittingen op de aan- en afvoerleiding los evenals de ophangbeugels, en verwijder de radiator. Let op dat er geen resterend roestwater uitstroomt. Eventuele vlekken zijn erg moeilijk te verwijderen.
4. Ga je de leidingen verleggen, zaag ze dan zo af dat er nog minstens 4 cm boven de vloer uitsteekt. Die lengte is immers nodig om de knelfittingen aan te brengen. Voor nieuwe buizen kies je hetzelfde materiaal als datgene waaruit de rest van de installatie bestaat.
5. Als je de radiator vervangt door een ander model, zijn nieuwe ophangbeugels nodig. Teken nauwkeurig de bevestigingsplaats af en zet de beugels vast met keilbouten. Hou tussen muur en radiator zeker 5 cm vrij voor luchtcirculatie.
Bij een massieve muur of onder een raam valt het bovendien aan te bevelen om een warmtereflecterend schild aan te brengen.
Hang de radiator op ongeveer 10 cm boven de vloer. Schroef hem niet muurvast, zodat hij bij opwarming een weinig kan uitzetten.
Belangrijk om weten is dat een radiator niet waterpas moet hangen. Hij moet iets schuin staan, zodat het ontluchtingsventiel ongeveer 2 mm hoger hangt dan de kant waar de radiatorkraan zit. De meeste ophangbeugels laten overigens toe om de positie nadien nog bij te stellen.
6. Wikkel twee à drie slagen teflontape met de klok mee rond de schroefdraad van de radiatorkraan en zet de kraan vast op de radiator. Doe hetzelfde met de puntstukken. Draai het eerste puntstuk in de radiatorkraan en het tweede in de uitlaat van de radiator. De puntstukken zijn nodig om de radiator nadien gemakkelijk los of vast te kunnen maken.
Sluit tot slot de radiator met behulp van knelfittingen aan op de aan- en afvoerleidingen van de verwarmingsinstallatie.
7. Nu alle onderdelen zijn aangesloten, is het tijd om de installatie weer bij te vullen.
Schroef eerst de ontluchtingsventielen weer dicht. Sluit daarna de vulslang aan op een waterkraan en laat ze langzaam vollopen, tot er aan het andere eind water uitkomt. Draai de waterkraan even dicht, zet de vulslang op de vulkraan van de verwarmingsinstallatie en draai vervolgens de waterkraan weer open. Het water kan nu de installatie binnenstromen, zonder dat er lucht bij komt. Van zodra de druk het juiste peil bereikt (ongeveer 1,5 bar) sluit je de waterkraan af.
8. Ga na of de aansluitingen van de nieuwe radiator niet lekken. Steek de stekker van de cv-ketel in het stopcontact en laat de installatie branden tot alle radiatoren warm zijn. Ondanks alle voorzichtigheid komt er tijdens het vullen van de verwarmingsinstallatie altijd lucht mee. Het valt daarom aan te raden het systeem na enkele dagen te ontluchten. Zet daarbij eerst de installatie af. Zet de kamerthermostaat op de laagste stand, en draai daarna het ontluchtingsventiel van de hoogst gelegen radiator open. Van zodra er water uitkomt, sluit je het ventiel weer af. Dit proces herhaal je bij alle radiatoren, van boven naar beneden. Controleer tot slot of de waterdruk nog steeds hoog genoeg is, en vul de verwarmingsinstallatie desnoods weer bij.
Zoek de fout
Als een radiator dienst weigert, komt dat dikwijls doordat hij van binnenuit doorroest is. Maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Vooraleer je de gereedschapskist tevoorschijn haalt, controleer je best even wat er precies fout zit. In veel gevallen kun je de radiator gewoon laten hangen.
Ontluchten
Voelt de radiator vanboven koud aan en vanonder warm, dan moet hij wellicht ontlucht worden. Omdat de lucht opstijgt, komt dit probleem vaker voor op hoger gelegen verdiepingen.
Watertekort
Blijven alle radiatoren koud, dan moet je de verwarmingsinstallatie bijvullen. Als je dat werk geregeld moet herhalen, kan dat wijzen op een lek in de installatie. Goed nakijken dus.
Defecte pomp
Wanneer de radiatoren op de bovenste verdiepingen niet meer warm worden, en die op de onderste verdiepingen lauw blijven, is er waarschijnlijk een probleem met de circulatiepomp.
Slib in de radiator
Als een warme radiator beneden een koude plek vertoont, zit daar waarschijnlijk slib. Zo'n opstopping wordt in veel gevallen veroorzaakt door roest of kalkafzetting. Dit voorkom je door antiroestmiddel aan het water toe te voegen. Om het reeds aanwezige slib te verwijderen, moet je wel de radiator loskoppelen en hem grondig uitspoelen met een tuinslang.
De warmtebehoefte
Ruimte Temperatuur Capaciteit
Hal 18 °C 70 watt per m3
Toilet 18 °C 70 watt per m3
Slaapkamer 18 °C 70 watt per m3
Keuken 20 °C 77 watt per m3
Woonkamer 22 °C 85 watt per m3
Badkamer 24 °C 93 93 watt per m3
Rekenvoorbeeld:
In een woonkamer van 5 meter lang, 3 meter breed en 3 meter hoog is een totale capaciteit nodig van:
5 x 3 x 3 = 45 m3 x 85 = 3.825 watt.
De ideale temperatuur verschilt uiteraard van mens tot mens. Heb je het graag iets warmer, reken dan voor elke twee graden meer op zo'n 10% extra capaciteit. Ook de ligging van de kamers en de toestand van het huis spelen een rol.
¿ noordelijke oriëntatie: 10% meer.
¿ vrijstaande woningen: 10% meer.
¿ slecht geïsoleerde ruimtes: 15% meer.
¿ goed geïsoleerde ruimtes: 10% minder.
Wat heb je nodig ?
¿ waterpas
¿ steeksleutels
¿ ontluchtingssleutel
¿ duimstok of rolmaat
¿ boormachine met steenboor 10 mm
¿ pijpensnijder of ijzerzaag
¿ buigtang
¿ radiator
¿ radiatorkraan
¿ ophangbeugels
¿ radiatorstop met ontluchter
¿ teflontape ofwel hennep of dichtingspasta
¿ 10 mm pluggen en schroeven
¿ knelfittingen
¿ buisbeugels
¿ cv-buis
